Güncel Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği 12 Mayıs 2019 Pazar günü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından hazırlanan lisanssız elektrik üretim yönetmeliğiyle güneş enerjisi sektörünün merakla beklediği aylık mahsuplaşma düzenlemesinin şartları da açıklanmış oldu.
Mahsuplaşma nedir?
Çatınızda bir güneşten elektrik üretim sistemi (GES), çatının altında da enerji tüketim tesisiniz var. GES’in çıkışını tüketim tesisinizin elektrik Ana Dağıtım Panosuna irtibatlandırdınız.
Güneş’in parladığı ya da bulutların arkasından ışığını zar zor gönderdiği zamanlarda solar enerji sisteminde üretilen enerji öncelikle binanızdaki elektrikli cihazlar tarafından harcanacaktır.
Anlık olarak örneğin 16.05.2019 saat 15:14’te güneş enerjisi sisteminin ürettiği enerji, binanızda toplam olarak tüketilen enerjiden fazlaysa bu fazlalık enerji elektrik şebekesine verilir.
Eğer GES’in üretimi çok düşük ya da sıfırsa (örneğin akşam saatlerinde) ve binada tüketilen enerji solar enerji sisteminde üretilenden fazlaysa; tüketilen enerji ile GES üretimi arasındaki fark elektrik şebekesinden karşılanır.
Elektrik şebekesine verilen ve elektrik şebekesinden alınan enerji miktarları güneş enerjisi sistemi kurulurken sisteminize monte edilecek Çift Yönlü Sayaç tarafından kaydedilir.
Bir ay boyunca şebekeye verilen ile şebekeden alınan toplam enerji miktarları hesaplanır ve birbirinden çıkarılır. Şebekeye verilen ya da şebekeden çekilen net enerji miktarı bulunur.
Bu işlemler dizisine c denir.
Mahsuplaşmadan Sonraki Adım
Mahsuplaşma sonrasında bahse konu ay için şebekeden çekilen enerji miktarı, şebekeye verilen enerji miktarından daha fazlaysa; elektrik perakende satış şirketi (GEDİZ, AYDEM, vb…) size tüketim elektrik faturası düzenler. Fatura tutarı çekilen net enerji miktarı üzerinden geçerli olan elektrik tarifenize göre hesaplanır.
Mahsuplaşma sonrasında bahse konu ay için şebekeye verilen enerji miktarı, şebekeden çekilen enerji miktarından daha fazlaysa; siz elektrik perakende satış kuruluşuna fatura düzenlersiniz. Fatura tutarı çekilen net enerji miktarı üzerinden geçerli olan elektrik tarifenize göre düzenlenir.
Güncel tarife tablosu aşağıdadır. Bu tabloya göre elektriği şu anda hangi tarifeden satın alıyorsanız, şebekeye verdiğiniz net enerji için aynı tarife üzerinden ödeme alacaksınız.
Kurabileceğim Tesisin Maksimum Kapasitesi Ne Olabilir?
Elektrik alımı için Elektrik Perakende Satış Kurumu ile yapmış olduğunuz sözleşmedeki bağlantı gücü kadar GES kurulumu yapabilirsiniz. Tabi ki çatınızın alabileceği kapasite kadar ve 5 MW’ı geçmeden.
Tarım Bakanlığı, TKDK ve Diğer Kurumlardan Hibe Alan Projelerin Durumu Ne Olacak?
Bir önceki yönetmeliğe göre TEİAŞ trafo kapasiteleri dolu bile olsa tarımsal ve diğer hibelerden yararlananlara 300 kW’a kadar tüketim tesis sözleşme gücünü geçmemek kaydıyla bağlantı izni veriliyordu. Yeni yönetmelikle bu ayrıcalık tarihe karıştı.
Eski yönetmelik ve yeni yönetmelik arasındaki farkların bazıları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:
| NO | ESKİ YÖNETMELİK | YENİ YÖNETMELİK |
| 1 | GES için arazi, çatı, cephe uygulama kısıtlaması ve ayrımı yok. | Güneş enerjisi santralleri sadece bina cephelerine ve çatılarına kurulabilir (Kamu kurumları hariç). |
| 2 | Mahsuplaşma saatlik bazda. | Mahsuplaşma aylık bazda. |
| 3 | Hibeden faydalananlara tüketim tesis sözleşme gücünü geçmemek kaydıyla 300 kW’a kadar bağlantı izni. | Hibeden faydalananlara özel bir hak yok. |
| 4 | TEİAŞ kapasite tablolarını her ay açıklar. | TEİAŞ kapasite açıklamayacak. Her bir başvuru için TEİAŞ’tan trafo merkezi özelinde arıza akım limiti konusunda görüş alınır. |
| 5 | Üst sınır: 1 MW | Üst sınır: 5MW |
Ne Yapmalıyım?
2016 Mart yılından beri Lisanssız Elektrik Üreticileri için TEİAŞ yeni kapasite açmamaktadır. Sadece hibe almaya hak kazanan projeler ve kamuya ait GES projelerine izin verilmektedir.
Bunun yanı sıra bağlantı izni almış güneş enerjisi santral projelerinden birçoğu çeşitli nedenlerle hayata geçirilememiştir. Bunlar da TEAİŞ kapasitelerinden düşülmüştür.
Yukarıdaki listede 4 no.lu maddeden anlaşılacağı üzere GES projeleri yine TEİAŞ’ın kısıtlamasıyla karşı karşıya kalacaktır.
Bu bakımdan GES yatırımı yapmak isteyen yatırımcıların bir an önce Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu başvurusu yapıp, GES kurulum haklarını yıllığına* ceplerine koymaları gerekmektedir.
*Not: Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu alanlar Bağlantı Projelerini TEDAŞ’a onaylattıktan sonra imzalayacakları Bağlantı Anlaşması sonrasında projeyi hayata geçirmek için 2 senelik süre kazanırlar.
