LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİM YÖNETMELİĞİ 2022 DEĞİŞİKLİKLERİ
Güneş Enerjisi Santralleri ile elektrik üretimi için mevzuat süreçlerinin nerdeyse tamamı ‘Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’ baz alınarak yürütülmektedir. Kısaca ‘LEÜY’ olarak anılan Yönetmelik, Solar Enerji Sistemlerinin kurulumundan önce alınması gereken izinleri, solar projelerin hazırlanma şartlarını, kabul işlemlerini ve kabul sonrası süreci düzenler, solar santral işletimi hakkında kısıtları belirtir.
Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğine göre GES kurulumunda alınması gereken izinler ve izlenmesi gereken yol haritası hakkında bilgi sahibi olmak için buraya tıklayarak ilgili makalemize ulaşabilirsiniz.
Yayınlanan GES Yönetmelik değişikliği taslağına göre; 2022 LEÜY güncellemesinde yer alacak değişiklikler, yatırımcılar açısından çoğunlukla 2021 LEÜY değişikliğinde yer alan 5/1h maddesine yöneliktir. LEÜY 5/1h değişikliği ile araziye GES kurulumu yolu açılmıştır. Önceden sadece 5/1ç ile düzenlenen, mahsuplaşmayı ve fazlalık enerjinin satışını içermeyen arazi kurulumlarına, tıpkı 5/1/c kapsamında düzenlenen çatı GES uygulamalarına benzer imkanlar sağlanmıştır.
Buna göre bağlı bulunan tüzel veya gerçek kişi tüketimi ve solar santral üretimi ay bazında karşılaştırılarak, mahsuplaşma yoluyla, tüketimden fazla üretilmiş olan enerjinin arazi GES ile satış imkanı sağlanmıştır.
Aşağıda yer alan maddelerde de gördüğünüz üzere siz değerli yatırımcılarımızı bilgilendirmek amacıyla, sadece güneş enerjisi santrali yatırımı yapan veya yapmaya karar veren kişileri ilgilendirecek şekilde yönetmelik değişikliğini özetlemiş bulunmaktayız.
*Yönetmelik’te yapılması planlanan değişiklikler mavi renk ile belirtilmiştir.
Lisans Alma İle Şirket Kurma Muafiyeti
MADDE 5
(1) Önlisans ve lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğünden muaf olarak kurulabilecek üretim tesisleri şunlardır:
…
h) Belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sanayi tesisleri ve tarımsal sulama amaçlı tesisler tarafından bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünün iki katı ve diğer kişiler bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, tüketim tesisi ile aynı ya da farklı ölçüm noktasında kurulan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi,
Yapılacak değişiklik ile LEÜY 5. Madde birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında; elektrik aboneliği ‘Sanayi’ veya ‘Tarımsal Sulama’ olan tüketim tesisleri için çatı veya araziye yapılacak olan Güneş Enerjisi Santrali kurulumunda sözleşme gücünün iki katı güçte kW kapasitesine sahip bir GES kurma izni tanınmıştır. Aynı zamanda ilgili madde kapsamında; tüm abonelik türleri, aboneliği bağlı bulunduğu elektrik şirketinin bölgesi dahilinde bir alana GES kurulumunu gerçekleştirebilir.
(5) Bu Yönetmelik kapsamında üretim tesisi kuracak gerçek veya tüzel kişilerin üretim tesisleri ile tüketim tesislerinin aynı dağıtım bölgesi içerisinde olması zorunludur. Ancak OSB dağıtım bölgesinde yer alan kişilerce, OSB içerisinde gerekli yer temininin sağlanamaması halinde, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında, aynı görevli tedarik şirketi bölgesi sınırları içerisinde olmak koşuluyla OSB dağıtım lisansı bölgesi dışında da üretim tesisi kurulabilir.
İlgili değişiklik ile birlikte Organize Sanayi Bölgesi sınırları içinde olan firmalar için aynı görevli tedarik şirketi bölgesi dahilinde, OSB dışında 5/1/h kapsamında GES kurulumu yapılarak mahsuplaşabilme izni tanınmıştır.
(9) Mahsuplaşma işlemleri 26 ncı madde uyarınca yürütülen, birinci fıkranın (c) bendi kapsamında bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu düzenlenen, bağlantı anlaşması imzalanan veya kabul işlemleri tamamlanan üretim tesisleri ile aynı dağıtım bölgesi içerisinde yer alan tüketim tesisleri ilişkilendirilerek birinci fıkranın (h) bendi kapsamına geçiş sağlanabilir.
İlgili değişiklik neticesinde çatısına GES kuran tüketim tesisleri 5/1/h kapsamına geçebilir. Bu kapsamda sözleşme güçleri imkân verirse araziye GES kurabilir ya da çatılarının boş kalan kısımlarında güç artışı yapabilirler.
(10) Mahsuplaşma işlemleri Geçici 1 inci ve Geçici 4 üncü madde hükümleri kapsamında 26 ncı madde uyarınca yürütülen, birinci fıkranın (ç) bendi kapsamında bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu düzenlenen, bağlantı anlaşması imzalanan veya kabul işlemleri tamamlanan üretim tesisleri için birinci fıkranın (ç) bendi kapsamında kurulu güç artış talebinde bulunulabilir.
Mahsuplaşma ile üretilen fazla enerjinin satışının mümkün olmadığı, sadece tüketim 5/1/ç bendi ile ilişkili olan Solar Santraller için güç artışı yapılabilme izni tanınmıştır.
Bağlantı Esasları
MADDE 7
(18) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (h) bendinde tanımlanan kişilerce aynı ölçüm noktasında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünün iki katına kadar üretim tesisi kurulmak istenmesi halinde, özel trafosu olan kişiler için çekiş yönlü bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü sabit kalmak kaydıyla trafolarda güç artış talebinde bulunulabilir.
LEÜY 5/1/h maddesine göre tüketim tesisinin aboneliğine bağlı sözleşme gücünün iki katı kadar GES kurulumuna izin verilmektedir. Fotovoltaik Santral gücü trafodan fazla olamaz. Kurulacak santralin AC gücü trafo gücünü geçtiği taktirde sözleşme gücünün arttırılmasına gerek kalmadan trafo gücünün santral gücünü karşılayacak seviyeye kadar yükseltilmesi gerekmektedir.
Üretim Tesislerinin İşletmeye Girmesi ve Sistem Kullanımı
MADDE 19
(1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre şebekeye bağlanacak üretim tesislerinin kabul işlemlerinin, bağlantı anlaşmasının imza tarihinden itibaren,
a) İlgili şebeke işletmecisine ait dağıtım trafosundan beslenen tüm üretim tesislerinde bir yıl,
b) İlgili şebeke işletmecisine ait dağıtım trafosundan beslenmeyen,
…
2. diğer kaynaklara dayalı üretim tesislerinde iki yıl
…
içerisinde tamamlanması zorunludur. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren imzalanacak bağlantı anlaşmalarında bu sürelere de yer verilir. Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 35 inci maddesinde belirtilen mücbir sebepler ve Kurul tarafından uygun bulunan haller dışında, bu sürelerin sonunda üretim tesisinin tamamlanmaması halinde bağlantı anlaşması, tahsis edilen kapasite, teknik etkileşim izni ile su kullanım haklarına ilişkin izin belgeleri kendiliğinden hükümsüz hale gelir.
Kabul işlemlerinin yapılabilmesi için Bağlantı Anlaşmasının imzalanmasından itibaren, özel trafo sahibi olan GES yatırımcıları için iki yıl, özel trafo sahibi olmayarak elektrik şirketinin trafosunu kullanan GES yatırımcıları için bir yıl süre tanınmıştır. Bu madde ile işleyişte bir değişilik olmamı, yönetmeliğin bir önceki halinde “AG’den bağlı tesisler ve OG’den bağlı tesisler” ifadesi değiştirilmiştir.
Sayaçlar, Uzaktan İzleme, Koruma ve Kontrol Sistemleri
MADDE 21
(5) Bu madde kapsamındaki sayaçlar dağıtım sistemine bağlanacak üretim tesisleri için ilgili dağıtım şebeke işletmecisi tarafından temin ve tesis edilir. İletim sistemine bağlanacak üretim tesisleri için kullanıcının mülkiyet sınırında kalan ölçü noktalarına tesis edilecek sayaçlar kullanıcı tarafından temin edilir ve TEİAŞ tarafından tesis edilir.
İletim seviyesinden bağlanacak tesislerin sayaçları kullanıcı tarafında edilecek, TEİAŞ tarafından kontrol ve montajı yapılacaktır.
Aylık Mahsuplaşma Uygulanması
MADDE 26
(4) Birinci fıkrada belirtilen koşulları sağlayarak 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c), (f), (g), (ğ), (h), (ı) ve (i) bentleri ile 11 inci maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen üretim tesislerinde aylık mahsuplaşma sonucunda her fatura döneminde şebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi görevli tedarik şirketi tarafından, on yıl süreyle satın alınır. Bu süre ilgili üretim tesisinin 19 uncu maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde şebekeye enerji vermeye başladığı tarihten itibaren hesaplanır. On yıllık sürenin bitiminden itibaren bu tesislerle ilgili uygulamaya ilişkin usul ve esaslar YEK Kanunu’nun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.
Güneş Enerjisi Sistemlerinde enerji üretimi sonucu mahsuplaşma ile elektrik satışına 5/1/ı ve 5/1/i maddeleri de dahil edilmiştir.
(13) OSB dağıtım lisansı bölgesinde yer alan tüketim tesisleri için 5 inci maddenin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında sisteme aynı görevli tedarik şirketi bölgesi sınırları içerisinden bağlanacak şekilde üretim tesisi veya tesisleri kurulması halinde, tüketim tesisine ait elektrik enerjisi çekiş miktarları ve varsa aynı ölçüm noktasında üretim tesisine ait veriş miktarları bağlantı anlaşmasında belirlenen yere takılan sayaç verilerinden saatlik bazda tespit edilerek OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından her ayın üçüncü iş gününe kadar ilgili görevli tedarik şirketine bildirilir ve bu madde kapsamındaki iş ve işlemler ilgili OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile görevli tedarik şirketi tarafından yürütülür.
Tüketim tesis OSB içinde olan ve Madde 5/1/h maddesine göre işlem gören güneş enerjisi santrallerinin sayaçların okunması ve görevli tedarik şirketine iletilmesi OSB yönetimi sorumluluğundadır. Bu madde kapsamında diğer işlerin tamamını ilgili OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile görevli tedarik şirketi yürütür.
Tüketim Tesisleri
MADDE 28
(11) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında OSB dağıtım lisansı bölgesi sınırları dışarısında kurulacak üretim tesisleriyle ilişkilendirilen tüketim tesislerinin ikili anlaşma ile elektrik tedarik etmesi zorunludur.
Değişiklik ile beraber tüketim tesisi OSB sınırları içerisinde, üretim tesisi OSB sınırları dışarısında olan yatırımcıların tüketim tesislerinin elektrik tedariğini ikili anlaşma ile sağlamalıdır.
“İkili anlaşmalar: Gerçek ve tüzel kişiler arasında özel hukuk hükümlerine tabi olarak, elektrik enerjisi ve/veya kapasitenin alınıp satılmasına dair yapılan ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu onayına tabi olmayan ticari anlaşmaları ifade eder.”
Diğer Hükümler
MADDE 37
Madde 37’de Çağrı Mektubu düzenlendikten sonra hisse devrini kısıtlayan ifadeler LEÜY’den kaldırılmıştır.
(10) Dağıtım ve görevli tedarik şirketlerinin; doğrudan ve dolaylı ortakları, kontrolünde olan tüzel kişiler, bu tüzel kişilerin doğrudan ve dolaylı ortaklıklarında istihdam edilen kişiler ve bu kişilerin kontrolünde olan tüzel kişiler ilgili dağıtım şirketinin dağıtım bölgesi ve ilgili dağıtım şirketinin hissedarı olduğu dağıtım bölgesinde, bu Yönetmelik kapsamında 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi kapsamındaki talepler hariç olmak üzere rüzgâr ve güneş enerjisine dayalı üretim başvurusunda bulunamaz.
Bölge dağıtım veya tedarik şirketi ile ilişiği olan gerçek veya tüzel kişiler ilgili enerji firmasının dağıtım bölgesi dahilinde GES ya da RES sahibi olamamaktadır. Değişiklik ile birlikte ilgili kişilere; 5/1/ç maddesi kapsamında olan ve sadece tüketimi karşılamaya yönelik olarak kurulan, yani mahsuplaşma olanağı bulunmayan Solar Santrallere sahip olma şansı tanınmıştır.
Yönetmeliğe ilave edilen Geçici Madde 5 kapsamında OSB Dağıtım Lisansı Tüzel Kişiler tarafından kurulacak tesisler açıklanmaktadır.
Geçici Madde 6 Pirolitik gaz ve pirolitik yağ kullanan lisanssız üretim tesislerinin şartlarını açıklamaktadır.
Orijinal taslağa buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.