GES (Güneş Enerjisi Santrali) Projesi Nedir?
Güneş enerjisi santralleri, güneş ışığından gelen enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerdir. GES projesi, bu sistemlerin kurulumunu ve işletilmesini kapsar. Lisansız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nin yürürlüğe girmesinden sonra Türkiye’de, özellikle güneş enerjisinden fotovoltaik yolla elektrik üreten santrallerin sayısının hızla arttığı görülmektedir. Solar enerjiye gösterilen yoğun ilgi, bu alanda yapılacak yatırımların dikkatli bir şekilde planlanması gerekliliğini öne çıkarmaktadır. Güneş Enerjisi Santrali yatırımı için kurulacak proje alanının tespiti yapıldıktan sonra yatırım aşamaları aşağıdaki gibidir:
1. Aşama: GES Projesi için Başvuru Yapılması ve Çağrı Mektubunun Alınması
Lisanssız Güneş Enerjisi Santrali yatırımı yaptırmak isteyen kurum ve kuruluşlar, arazi GES ya da çatı GES kurulumu için başvuruda bulunabilirler. Bunun için arazinin veya çatının bağlı bulunduğu ilgili elektrik dağıtım şirketinden Çağrı Mektubu alınması gerekmektedir. Çağrı Mektubunun alınmasındaki amaç Güneş Enerjisi Santrali kurulumunun yapılması planlanan yapının yasal olarak uygun olup olmadığını teyit etmek ve başvurulan bölgede TEİAŞ bölge trafosunun kapasitesinin kurulumu yapılacak GES projesi için sorgulanmasıdır. Çağrı Mektubu alınması, başvuru sürecinin ilk adımıdır.
Yatırımcıdan alınan vekaletname, imza sirküleri, tapu, aplikasyon gibi belgeler ve ilgili dağıtım şirketinin başvuru formu gibi başvuru evrakları ile başvuru yapılır. Bu dağıtım şirketlerine örnek olarak GDZ Elektrik Dağıtım A.Ş. İzmir ve Manisa illerini kapsarken, ADM Elektrik Dağıtım A.Ş. Aydın, Denizli ve Muğla illerini kapsamaktadır.
Daha önce yayımlamış olduğumuz ‘’Çağrı Mektubu İçin Hangi Belgeler Gereklidir, Başvuru Nasıl Yapılır?’’ yazımızda çağrı mektubu için gerekli belgelerden ve nasıl başvurulacağından detaylıca bahsetmiştik.
Evraklar sunulduktan sonra dağıtım şirketi tarafından incelenir. Evrakların eksik veya hatalı olmaması durumunda takip eden ay içerisinde Teknik Değerlendirme sürecine girecektir. Teknik Değerlendirme sonucu olumlu olan başvuru sahiplerinin Çağrı Mektupları yazılmaya başlanır ve ilgili dağıtım şirketi tarafından ‘’Bağlantı Görüşü ve Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu’’ verilir. Çağrı Mektubunda bağlantı noktası, hattın mesafesi, hattın türü ve izin verilen maksimum kurulum gücü gibi bilgiler yer alır.
2. Aşama: Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (TEDAŞ) GES Projesini Onaylaması ve Elektrik Dağıtım A.Ş. ile Bağlantı Anlaşmasının Yapılması
GES projesinin, çağrı mektubunun alındığı tarihi takiben 90 gün içerisinde TEDAŞ / EDAŞ’a girişi yapılıp 180 gün içerisinde onayı alınması gerekmektedir. Onay süresinin uzatılması gereken durumlarda dağıtım şirketinden 180 gün ek süre yazısı istenmelidir.
Solar Proje dosyasının içerisinde gerekçe ve açıklama raporu, belediyeden alınacak GES uygunluk yazısı, şirketin vergi levhası, imza sirküleri, projeyi imzalayan mühendisin ‘Elektrik Mühendisi’ olduğuna dair belge, İnşaat Mühendislik fakültelerinde onaylanmış mukavemet hesaplarının bulunduğu GES statik projeleri gibi belgelerin yanında bazı teknik hesaplamalar da istenmektedir. Bu teknik hesaplamalara kısa devre hesapları, güç kaybı ve gerilim düşümü hesapları, topraklama ve yıldırımdan korunma hesapları örnek verilebilir. Yer alması gereken güneş enerjisi proje paftalarından; santral genel yerleşimi, tek hat şeması, fotovoltaik panel ve inverter bilgileri, kablo dağıtım planı bunlardan birkaçıdır.
GES projesi başvurusunun TEDAŞ / EDAŞ tarafından uygun bulunması halinde solar projenin onay ve kabul bedeli yatırılır. 2021 Yılı Proje Onay Ve Kabul Bedelleri ile ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Onayı alınan proje belgeleri ile dağıtım şirketine 30 gün içerisinde gidilerek Bağlantı Anlaşması yapılır. Bağlantı Anlaşmasının yapılmasından sonra tesis 24 ay içinde tamamlanmak zorundadır. Mücbir sebepler dışında, bu sürelerin sonunda üretim tesisinin tamamlanmaması halinde bağlantı anlaşmasına ilişkin izin belgeleri kendiliğinden hükümsüz hale gelir.
3. Aşama: TEDAŞ / EDAŞ Geçici Kabulü Yapması ve Elektrik Dağıtım A.Ş. ile Sistem Kullanım Anlaşmasının Yapılması
Bu aşamadan sonra GES projesinin saha kurulum aşamasına geçilebilir. Saha kurulumunda kullanılan temel elemanlar şu şekildedir:
- Fotovoltaik Panel
- İnvertör (Evirici)
- Panel Taşıyıcı Konstrüksiyon Sistemi
- Elektrik Panosu
- Trafo
Güneş enerjisi sisteminin saha içerisine kurulması için öncelikli olarak malzeme tedariki yapılmalıdır. Malzeme tedarikinin ardından konstrüksiyon sistemi projeye uygun şekilde yerleştirilir, fotovoltaik paneller konstrüksiyon yerlerine montajlanır ve panellerin DC kablolamaları birbirine bağlanır. İnverterler planlanan yerlere montajlanır, tüm inverterlerin AG bağlantıları yapılır, ardından trafo bağlantıları yapılarak saha kurulumu bitirilmiş olur.
Kurulum aşamaları tamamlanması ile beraber güneş enerjisi santralinin faaliyete geçebilmesi için geçici kabulünün yapılması gerekmektedir. Geçici kabul için TEDAŞ ve dağıtım şirketi yetkililerinden oluşan bir heyet sahada inceleme yapar. Orta gerilimden bağlı tesisler için geçici kabul işlemlerinin tamamlanması için yatırımcıya bağlantı anlaşması imza tarihinden itibaren iki yıllık süre verilir. Alçak gerilimden bağlı tesisler için bu süre bir senedir.
Güneş enerjisi santralinin kabullerinin ardından yatırımcı ile dağıtım şirketi arasında bir Sistem Kullanım Anlaşması imzalanır. Gerekli izinleri alınmış olan Güneş Enerjisi Santrali devreye alınarak Güneş enerjisinden elektrik üretimi süreci başlamış olur.
Gerekli periyodik temizlik ve bakım kontrollerinin sürekli ve uzman bir ekip tarafından yapılması santralin verimi açısından büyük önem arz etmektedir. Bu sürecin doğru ellerde yürütülmemesi, büyük verim kayıplarından malzemelerde geri dönülemez arızalarının oluşmasına kadar büyük boyutlarda sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Bu ve benzeri sorunlarla karşılaşmamak için sizi güvenilir bir EPC firması olan Entegro’ya bekleriz. Solar Sistem alanında uzman bakım-onarım, kurulum ve projelendirme ekiplerimizin ortaya koyduğu mühendislik örneklerine göz atmak için buraya tıklayabilirsiniz.
